Canada được mệnh danh là xứ sở lá phong đỏ, không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ mà còn chứa đựng nhiều điều thú vị và độc đáo. Trong bài viết này, CVT sẽ cùng bạn khám phá nguồn gốc cái tên Canada, lịch sử, địa lý, khí hậu, hệ thống chính trị, tình hình kinh tế và đời sống văn hóa giáo dục của đất nước tuyệt vời này nhé.
Nguồn gốc cái tên Canada
Tên gọi Canada có nguồn gốc từ “Kanata” trong ngôn ngữ của người Iroquois Saint Lawrence, nghĩa là “làng” hay “khu định cư”. Năm 1535, người bản địa dùng từ này để chỉ đường cho nhà thám hiểm người Pháp Jacques Cartier đến làng Stadacona và ông đã dùng “Canada” để gọi toàn bộ khu vực này. Đến năm 1545, các sách và bản đồ châu Âu bắt đầu gọi khu vực này là Canada.
Khi liên bang hóa vào năm 1867, tên gọi pháp lý của Canada được chọn là Dominion of Canada (Lãnh thổ tự trị Canada). Nhưng khi Canada dần khẳng định quyền tự chủ khỏi Anh Quốc, chính phủ liên bang cũng chỉ sử dụng tên “Canada” trong các tài liệu nhà nước và hiệp định. Sự thay đổi này được chính thức hóa khi đến ngày lễ quốc gia, Canada được đổi tên từ Dominion Day (Ngày Lãnh thổ tự trị) sang Canada Day (Ngày Canada) vào năm 1982.
Lịch sử đất nước Canada
Lịch sử hình thành và phát triển của Canada từ thời cổ đại cho đến ngày nay:
- Thời cổ đại:
50.000 TCN: Người di cư từ lục địa Á Âu đến Alaska nhưng phải dừng lại do tuyết phủ dày.
16.000 TCN: Họ tiếp tục di chuyển về phía đông và nam của lục địa Bắc Mỹ để an cư.
8.000 TCN: Khí hậu Bắc Mỹ tương đối lý tưởng, có nhiều vùng vẫn đóng băng nhưng khá giống hiện nay.
- Năm 1497:
Nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha, Pháp và Anh lần lượt khám phá các vùng đất Newfoundland, Labrador và vịnh Hudson.
Người Anh và Pháp bắt đầu nhập cư, chiếm giữ các vùng đất, và gây ra các cuộc chiến tranh với người thổ dân. Đỉnh điểm là Chiến tranh Bảy năm giữa Anh và Pháp, kết thúc năm 1763 với việc Pháp nhượng lại phần lớn lãnh thổ cho Anh.
- Năm 1867:
Hội nghị Quebec và Charlottetown năm 1864 đặt nền tảng cho các thuộc địa của Vương quốc Anh tại Bắc Mỹ thành lập một liên bang thống nhất.
Đạo Luật Anh tại Bắc Mỹ phân chia Canada thành hai tỉnh bang Ontario và Quebec, cùng với New Brunswick và Nova Scotia thành lập Quốc gia tự trị Canada vào ngày 1/7/1867.
- Năm 1931:
Đạo luật Westminster được Quốc hội Anh thông qua, loại bỏ gần như toàn bộ thẩm quyền của Quốc hội Anh đối với các thuộc địa, làm cho các quốc gia thống trị có chủ quyền riêng.
Đạo luật Canada 1982 cắt đứt những tàn dư của sự phụ thuộc tư pháp vào nghị viện Anh Quốc.
- Thời kỳ hậu chiến (1945-1960):
1949: Thủ tướng Louis St. Laurent ký thỏa thuận kết nạp Newfoundland vào Liên bang.
1950: Chính sách đối ngoại trong Chiến tranh Lạnh của Canada gắn chặt với chính sách của Hoa Kỳ.
1956: Liên Hợp Quốc triệu tập Lực lượng khẩn cấp để đối phó với Khủng hoảng Suez.
1957: Khủng hoảng Suez khiến Canada xa lánh Anh và Pháp, đặt câu hỏi về các khoản đầu tư tài chính của Mỹ.
- Từ năm 1960-1981:
1960: Cuộc Cách mạng Yên lặng diễn ra ở Quebec đã đánh đổ cơ sở cũ với trung tâm là Tổng giáo phận Công giáo La Mã Quebec.
1965: Canada đã chấp nhận lá cờ lá phong.
1980-1981: Thủ tướng Pierre Trudeau thúc đẩy song ngữ và các kế hoạch thay đổi hiến pháp quan trọng.
- Từ năm 1982-1992:
1981: Hạ viện và Thượng viện Canada thông qua nghị quyết yêu cầu Quốc hội Anh ban hành gói sửa đổi hiến pháp, chấm dứt quyền lập pháp của Anh tại Canada.
1985: Chuyến bay 182 của Air India bị phá hủy trên Đại Tây Dương, tất cả 329 người thiệt mạng, trong đó 280 người là công dân Canada.
1987: Bắt đầu đàm phán Hiệp ước Hồ Mandala giữa các chính quyền tỉnh bang và liên bang, nhằm tìm kiếm thay đổi hiến pháp có lợi cho Quebec.
1990: Canada lên án Iraq xâm lược Kuwait và tham gia liên minh do Mỹ dẫn đầu.
- Từ năm 1992 đến nay:
1993: Kim Campbell trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Canada, nhưng chỉ tại vị vài tháng và chứng kiến sự sụp đổ của Đảng Bảo thủ trong cuộc bầu cử năm 1993.
1995: Chính phủ Quebec tổ chức cuộc trưng cầu dân ý lần thứ hai về chủ quyền, bị bác bỏ với biên độ 50,6% đến 49,4%.
1998: Tòa án Tối cao Canada quyết định rằng việc một tỉnh tự phát tuyên bố độc lập là hợp pháp theo Hiến pháp. Quốc hội sau đó thông qua Đạo luật để rõ ràng hóa các điều khoản về quá trình đàm phán trong các trường hợp tách khỏi liên bang.
2002: Chính phủ Canada ký Hiệp định Kyoto về biến đổi khí hậu.
2005: Canada trở thành quốc gia đầu tiên ở châu Mỹ hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới trên toàn quốc.
2015: Đảng Tự do của Justin Trudeau đánh bại đảng Bảo thủ của Stephen Harper.
Địa lý và khí hậu Canada
Canada là quốc gia có diện tích lớn thứ hai thế giới, nằm ở Bắc Mỹ, giáp với phía đông Đại Tây Dương, phía tây Thái Bình Dương, phía bắc Bắc Băng Dương và phía nam Hoa Kỳ, đường biên giới chung của Hoa Kỳ và Canada là đường biên giới dài nhất thế giới.
Địa hình Canada đa dạng gồm có đồng bằng, rừng rậm, đồi núi và cả núi lửa, tập trung chủ yếu ở phía tây và phía bắc. Phía nam có địa hình thấp hơn, có nhiều sông hồ.
Khí hậu Canada cũng rất đa dạng, các bờ biển phía tây có khí hậu ôn đới, ở vùng cực lại có tuyết phủ quanh năm. Các khu vực nội địa Canada có khí hậu lục địa, mùa hè ấm áp, phía tây nam tỉnh Ontario có mùa hè nóng ẩm. Phía tây Canada có khí hậu bán khô hạn, vùng đảo British Columbia lại có khí hậu Địa Trung Hải với mùa hè mát mẻ.
Nhờ sự đa dạng về địa hình và khí hậu, Canada mang đến những cảnh quan thiên nhiên, điều kiện sống phong phú cho cư dân và du khách.
Hệ thống chính trị tại Canada
Canada có hệ thống nghị viện trong khuôn khổ chế độ quân chủ lập hiến, đứng đầu là Nữ hoàng Elizabeth II, đại diện bởi Toàn quyền Canada (hiện là bà Julie Payette). Các nhân vật quân chủ và phó quân chủ chỉ thực hiện các quyền hành pháp theo chỉ dẫn của Nội các, do Thủ tướng Canada lựa chọn và đứng đầu. Thủ tướng đương nhiệm là ông Justin Trudeau.
Canada là thành viên của Khối Thịnh Vượng chung (OECD), NATO và G7. Quốc gia này có chính sách đối ngoại độc lập và hệ thống chính trị ổn định, ít xảy ra xung đột sắc tộc và xung khắc quyền lợi nội bộ.
Tình hình nhân khẩu học tại Canada
Canada được chia thành 10 tỉnh bang: Quebec, Ontario, British Columbia, Alberta, Nova Scotia, Manitoba, Saskatchewan, Prince Edward Island, New Brunswick, Newfoundland and Labrador và 3 vùng lãnh thổ: Northwest Territories, Yukon, Nunavut.
Canada sử dụng cả 2 ngôn ngữ tiếng Anh và tiếng Pháp làm ngôn ngữ chính. Gần 60% dân số nói tiếng Anh, 22% nói tiếng Pháp. Đa số người nói tiếng Pháp sống tại Quebec, Ontario, New Brunswick và Manitoba. New Brunswick là tỉnh bang song ngữ chính thức và duy nhất ở Canada.
Tỉnh bang có quyền tự trị lớn hơn so với vùng lãnh thổ. Các vùng lãnh thổ nhận quyền lực từ chính quyền liên bang, còn các tỉnh bang nhận quyền trực tiếp từ hiến pháp Canada và tự chịu trách nhiệm quá trình phát triển kinh tế – xã hội của mình.
Nền kinh tế tại Canada
Canada là một trong 10 quốc gia có nền kinh tế lớn nhất thế giới và được xem là một trong những quốc gia giàu nhất với dân số ít. Là thành viên của G7 và OECD, Canada có nền kinh tế phát triển mạnh.
Các ngành dịch vụ chiếm 3/4 tỷ trọng nền kinh tế, khai thác khoáng sản là thế mạnh của Canada. Quốc gia này xếp hạng cao trong danh sách các nền kinh tế tự do nhất thế giới.
Kinh tế Canada có mối liên kết chặt chẽ với Hoa Kỳ, từ thể chế kinh tế đến mô hình sản xuất. Tỷ lệ thất nghiệp thấp và thu nhập bình quân đầu người đạt 46.212 USD. Nợ chính phủ của Canada thấp nhất trong nhóm G7.
Dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe ở Canada
Chăm sóc sức khỏe ở Canada tổ chức thông qua các hệ thống y tế riêng của từng tỉnh bang và vùng lãnh thổ, được gọi chung là Medicare. Hệ thống này được quy định bởi Đạo luật Y tế Canada năm 1984 và tài trợ công khai.
Medicare hỗ trợ chi phí bảo hiểm y tế lên đến 70%, phần lớn chi phí y tế được hỗ trợ bởi chính phủ.
Phần còn lại của chi phí (30%) phải được bệnh nhân thanh toán cho các dịch vụ y tế tư nhân.
Các dịch vụ y tế tư nhân như dịch vụ nha khoa, thẩm mỹ và mắt sẽ không được Medicare chi trả hoặc chỉ chi trả một phần nhỏ.
Nền giáo dục tại Canada
Hệ thống giáo dục ở Canada được tổ chức và quản lý bởi các tỉnh bang và vùng lãnh thổ, tỉnh bang và vùng lãnh thổ có quyền tự do thiết kế và triển khai các chương trình giáo dục. Độ tuổi bắt buộc đi học có phạm vi từ 5-7 đến 16-18 tuổi, tỷ lệ biết chữ của người dân là 99%.
Năm 2011, 88% dân số từ 25-64 tuổi có tấm bằng tốt nghiệp tương đương bậc trung học, cao hơn tỷ lệ trung bình của 10 quốc gia thành viên OECD là 74%. 43% người dân từ 25-64 tuổi có trình độ học vấn sau trung học. Đối với nhóm tuổi 25-34, tỷ lệ tốt nghiệp sau trung học đạt đến 51%.
Năm 2012, một báo cáo từ NBC cho biết Canada là quốc gia có trình độ học vấn cao nhất trên thế giới. Các chương trình đánh giá sinh viên quốc tế (PISA) cũng chỉ ra rằng, sinh viên Canada có trình độ cao hơn so với trung bình của OECD, đặc biệt là trong các môn toán học, khoa học.
Văn hóa Canada
Biểu tượng và ngôn ngữ
Canada là một quốc gia đa văn hóa, kết hợp giữa văn hóa của người bản địa và văn hóa Châu Âu. Biểu tượng nổi bật của Canada từ thế kỷ 18 là lá phong đỏ, tượng trưng cho sức mạnh và lịch sử phát triển của quốc gia này. Canada cũng có một số biểu tượng khác như hải ly, ngỗng, vương miện, cột gỗ. Tiếng Anh và tiếng Pháp là hai ngôn ngữ phổ biến nhất tại Canada, với gần 60% dân số sử dụng tiếng Anh và 22% sử dụng tiếng Pháp.
Ẩm thực
Canada nổi tiếng với nền ẩm thực đa dạng và độc đáo. Một số món đặc sản phải kể đến như siro cây lá phong, rượu vang đá, tôm hùm đút lò từ Prince Edward Island, món chân hải cẩu từ Newfoundland, bánh đường cây phong từ Quebec, phô mai và bagel kiểu truyền thống từ Oka, thịt bò Alberta, bánh Nanaimo và cá hồi nướng trên tấm gỗ tuyết tùng từ British Columbia.
Nghệ thuật
Nghệ thuật ở Canada bao gồm hội họa, in ấn, văn học, âm nhạc, truyền hình và điện ảnh. Canada được biết đến là một trung tâm quan trọng của ngành điện ảnh Bắc Mỹ, với sự kết hợp của nghệ thuật Châu Âu và văn hóa người bản địa.
Truyền thông
Truyền thông ở Canada đã phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên nhiều sản phẩm vẫn phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ. Chính phủ đã khuyến khích Chính sách Đa văn hóa quốc gia để tăng cường giá trị và vai trò của truyền thông Canada.
Văn hóa xã hội
Canada là một trong những quốc gia đầu tiên chấp nhận hôn nhân đồng tính vào năm 2005 và là một trong những quốc gia thân thiện với cộng đồng LGBT. Một số chính sách xã hội đảm bảo cuộc sống cho người dân như chăm sóc sức khỏe cộng đồng, chính sách thuế để giảm bớt bất bình đẳng, cấm án tử hình và nỗ lực chống lại nghèo đói.
Thể thao
Các môn thể thao phổ biến tại Canada bao gồm khúc côn cầu, Lacrosse và bóng rổ. Ngoài ra, còn có các môn thể thao quanh năm được yêu thích như: gôn, bóng đá, bóng chày, quần vợt, trượt tuyết, cầu lông, bóng chuyền, đạp xe, bơi lội, bowling, bóng bầu dục, thuyền buồm, cưỡi ngựa và võ thuật. Canada cũng tổ chức một số giải đấu thể thao chuyên nghiệp chung với Hoa Kỳ và có sự phát triển mạnh mẽ trong làng thể thao nghiệp dư.
Với lịch sử phong phú và đa dạng, Canada đã trở thành một quốc gia phát triển và có vị trí quan trọng trên thế giới. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về visa Canada, hãy liên hệ với CVT để được tư vấn chi tiết.