Trudeau cho biết ông sẽ tiếp tục giữ chức Thủ tướng cho đến khi Đảng Tự do chọn được người lãnh đạo mới. Ông cũng đã đề nghị Toàn quyền Mary Simon tạm ngừng hoạt động của Quốc hội đến ngày 24/3.
Khi Quốc hội bị tạm ngừng, tất cả các dự luật đang trong quá trình xem xét sẽ bị hủy bỏ, và chính phủ liên bang sẽ không thông qua bất kỳ luật nào cho đến khi Quốc hội hoạt động trở lại.
Việc Quốc hội bị tạm ngừng sẽ khiến chính phủ liên bang không kịp thời hạn sửa đổi luật liên quan đến quyền công dân theo dòng dõi.
Bối cảnh
Việc Thủ tướng Trudeau từ chức diễn ra sau khi mức độ ủng hộ ông trong công chúng giảm mạnh và trước áp lực từ nhiều nghị sĩ Đảng Tự do kêu gọi ông rời bỏ vị trí lãnh đạo.
Vào thứ Hai, ngày 16/12, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland đã từ chức chỉ vài giờ trước khi bà dự kiến trình bày bản báo cáo kinh tế mùa thu.
Quốc hội dự kiến sẽ bắt đầu phiên họp tiếp theo vào ngày 27/1. Các lãnh đạo phe đối lập, Pierre Poilievre và Jagmeet Singh, đã tuyên bố sẽ ủng hộ một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, điều này có thể buộc Thủ tướng phải từ chức hoặc yêu cầu Toàn quyền giải tán Quốc hội.
Trì hoãn thay đổi về luật quyền công dân theo dòng dõi
Việc Quốc hội tạm ngừng hoạt động sẽ khiến chính phủ liên bang không thể đáp ứng hạn chót kéo dài đến ngày 19/3 để đưa ra các thay đổi pháp lý liên quan đến quyền công dân theo dòng dõi.
Luật hiện hành có quy định về “giới hạn thế hệ thứ hai,” theo đó các công dân Canada sinh ra ở nước ngoài sẽ không thể truyền lại quyền công dân cho con cái họ cũng sinh ra ở nước ngoài.
Ngày 19/12/2023, Tòa án Tối cao Ontario phán quyết rằng luật hiện hành về quyền công dân là vi hiến. Chính phủ liên bang đã không kháng cáo phán quyết này.
Để phản ứng trước phán quyết tuyên bố luật hiện hành là vi hiến, chính phủ liên bang đã giới thiệu dự luật C-71 nhằm sửa đổi Luật Quốc tịch.
Theo các quy định của dự luật C-71, công dân Canada sinh ra ở nước ngoài sẽ có thể truyền lại quyền công dân cho con cái họ cũng sinh ra ở nước ngoài, với điều kiện người cha/mẹ phải sống tại Canada ít nhất ba năm trước khi con họ được sinh ra hoặc được nhận làm con nuôi.
Tuy nhiên, do Quốc hội bị tạm ngừng hoạt động, dự luật C-71 sẽ không còn hiệu lực, và chính phủ liên bang sẽ không kịp thời hạn đã được gia hạn để đưa ra các thay đổi pháp lý theo yêu cầu của tòa án.
Tác động khác đến chính sách nhập cư
Hiện chưa rõ việc Trudeau từ chức lãnh đạo Đảng Tự do sẽ ảnh hưởng thế nào đến chính sách nhập cư.
Dưới thời chính phủ Đảng Tự do thiểu số gần đây nhất, Bộ trưởng Nhập cư Marc Miller đã dẫn đầu nhiều thay đổi lớn đối với các chương trình nhập cư của Canada, bao gồm:
- Giới hạn số lượng đơn xin giấy phép du học nhằm kiểm soát số lượng du học sinh quốc tế đến Canada;
- Loại bỏ điều kiện đủ điều kiện nhận Giấy phép Làm việc Sau Tốt nghiệp (PGWP) cho sinh viên tốt nghiệp từ các cơ sở giáo dục sử dụng chương trình giảng dạy theo thỏa thuận cấp phép;
- Hạn chế điều kiện nhận Giấy phép Làm việc Mở cho Vợ/Chồng (Spousal Open Work Permit);
- Thêm yêu cầu kiểm tra ngôn ngữ đối với đơn xin PGWP;
- Thêm yêu cầu về ngành học đối với sinh viên tốt nghiệp từ các chương trình cao đẳng và đại học hướng nghiệp khi xin PGWP;
- Giảm mục tiêu tiếp nhận thường trú nhân (PR) xuống 20% so với các mức trước đó;
- Thêm mục tiêu tiếp nhận cư dân tạm thời vào Kế hoạch Cấp độ Nhập cư Hàng năm;
- Cấm “flagpoling” (quy trình xin giấy phép tại biên giới Canada – Mỹ);
- Loại bỏ điểm CRS cộng thêm cho các lời mời làm việc hợp lệ trong Hệ thống Express Entry.
Theo dự đoán từ CIC News, chính phủ liên bang đã lên kế hoạch thực hiện thêm các thay đổi về nhập cư để chuẩn bị cho cuộc bầu cử liên bang tiếp theo.
Sau khi Quốc hội bị tạm ngừng hoạt động, chính phủ liên bang sẽ không thể thông qua bất kỳ luật mới nào, điều này có thể làm trì hoãn một số thay đổi đã lên kế hoạch đối với hệ thống nhập cư của Canada.
