Bang Quebec, một tỉnh lớn của Canada, nổi bật với nền văn hóa phong phú và lịch sử lâu dài. Với diện tích rộng lớn, Quebec là trung tâm của văn hóa tiếng Pháp tại Bắc Mỹ và có nền kinh tế đa dạng với sự phát triển mạnh mẽ trong các ngành công nghiệp. Cùng CVT tìm hiểu thêm về các đặc điểm địa lý, văn hóa, và nền kinh tế của Quebec để hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của tỉnh bang này trong bức tranh tổng thể của Canada.
Nguồn gốc tên gọi
Tên gọi Québec xuất phát từ từ “kébec” trong tiếng Algonquin, có nghĩa là “nơi dòng sông hẹp lại”, ban đầu để chỉ khu vực quanh thành phố Quebec, nơi sông Saint Lawrence thu hẹp. Các biến thể sớm của tên gọi bao gồm “Québecq” (Levasseur, 1601) và “Kébec” (Lescarbot, 1609). Nhà thám hiểm người Pháp Samuel de Champlain đã chọn tên này cho tiền đồn thuộc địa vào năm 1608. Tỉnh đôi khi được gọi là “tỉnh La belle”, nghĩa là tỉnh xinh đẹp.
Tỉnh Quebec được thành lập theo Tuyên ngôn Hoàng gia năm 1763 sau khi Hiệp ước Paris chính thức chuyển thuộc địa Canada từ Pháp sang Anh sau Chiến tranh bảy năm. Tuyên ngôn này giới hạn lãnh thổ của tỉnh dọc theo bờ sông Saint Lawrence. Đạo luật Quebec năm 1774 mở rộng lãnh thổ bao gồm một phần ngũ đại hồ và thung lũng sông Ohio ở phía nam Rupert’s Land. Hiệp ước Paris năm 1783 nhượng lại các vùng lãnh thổ phía nam hồ Lớn cho Hoa Kỳ.
Sau Đạo luật Hiến pháp năm 1791, lãnh thổ được chia thành Lower Canada (ngày nay là Quebec) và Upper Canada (ngày nay là Ontario), mỗi vùng có hội đồng lập pháp riêng. Năm 1840, hai vùng này trở thành Canada East và Canada West khi Quốc hội Anh hợp nhất Upper Canada và Lower Canada thành một tỉnh của Canada. Lãnh thổ được phân chia lại thành các tỉnh Quebec và Ontario khi Liên bang được thành lập năm 1867.
Năm 1870, Canada mua Rupert’s Land từ Công ty Hudson Bay. Trong những thập kỷ tiếp theo, Nghị viện Canada đã chuyển giao cho Quebec một phần lãnh thổ gấp ba lần diện tích hiện có. Năm 1898, Nghị viện Canada thông qua Đạo luật mở rộng biên giới Quebec về phía bắc, bao gồm các vùng đất của thổ dân địa phương. Sự bổ sung quận Ungava thông qua Đạo luật mở rộng ranh giới Quebec năm 1912 đã mở rộng lãnh thổ về phía bắc, bao gồm các vùng đất của người Inuit, tạo ra lãnh thổ Quebec như hiện nay.
Lịch sử bang Quebec
Khi người châu Âu lần đầu tiên tiếp xúc và sau đó lập thuộc địa tại khu vực hiện nay là Quebec, các quốc gia Algonquian, Iroquois và Inuit đã sinh sống và kiểm soát vùng đất này. Người Algonquian, với lối sống du mục, dựa vào săn bắn, hái lượm và câu cá để sinh sống. Trong khi đó, St. Lawrence Iroquoians, một nhánh của Iroquois, có lối sống ổn định hơn với việc trồng trọt ngô, đậu và bí trong thung lũng St. Lawrence màu mỡ.
Samuel de Champlain, thành viên của đoàn thám hiểm Pháp, đã khám phá sông St. Lawrence vào năm 1603. Đến năm 1608, ông dẫn đầu một nhóm thám hiểm và thành lập thành phố Quebec với kế hoạch biến khu vực này thành một thuộc địa của Pháp.
Đạo luật Quebec không liên quan đến các sự kiện tại Boston năm 1773 và không được xem là một phần của các Đạo luật cưỡng chế. Thời điểm thông qua đạo luật này khiến nhiều thực dân Anh ở miền nam nghĩ rằng nó là một phần của chương trình trừng phạt. Đạo luật Quebec đã ảnh hưởng đến các lợi ích trong các thuộc địa của Anh ở Bắc Mỹ.
Vào những năm 1860, các đại biểu từ các thuộc địa Anh tại Bắc Mỹ (bao gồm New Brunswick, Nova Scotia, Prince Edward Island và Newfoundland) đã tham gia vào một loạt hội nghị để thảo luận về việc thành lập một liên minh mới. Hội nghị Charlottetown đầu tiên tại Prince Edward Island, sau đó là hội nghị Quebec ở Thành phố Quebec, đã dẫn đến việc phái đoàn đến London để đề xuất thành lập một quốc gia liên bang mới tại Bắc Mỹ.
Kết quả là vào năm 1867, Quốc hội Vương quốc Anh đã thông qua Đạo luật Bắc Mỹ thuộc Anh, cho phép thành lập Liên minh giữa các tỉnh. Các tỉnh bang Canada trước đó được chia thành Ontario (Upper Canada) và Quebec (Lower Canada), cùng với New Brunswick và Nova Scotia, đã hợp nhất để tạo thành liên bang Canada.
Do di sản và ảnh hưởng của Pháp, đã có nhiều cuộc tranh luận ở Canada về trạng thái đặc biệt của Quebec và người dân của tỉnh này. Mặc dù những nỗ lực trước đó để sửa đổi hiến pháp Canada nhằm công nhận Quebec như một “xã hội riêng biệt” đã không thành công, chính phủ liên bang dưới thời Jean Chrétien đã công nhận Quebec là một xã hội riêng biệt.
Vào ngày 30 tháng 10 năm 2003, Nghị viện Quebec đã đồng thuận xác nhận “người dân Québec tạo thành một quốc gia”. Sau đó, vào ngày 27 tháng 11 năm 2006, Nghị viện đã thông qua một quyết định mang tính biểu tượng khi Thủ tướng Stephen Harper tuyên bố rằng “Chúng tôi công nhận Quebec là một quốc gia trong một Canada thống nhất”.
Vị trí địa lý bang Quebec
Tọa lạc ở phía đông Canada và đóng vai trò quan trọng trong trung tâm quốc gia, Quebec có diện tích gần gấp ba lần Pháp hoặc tiểu bang Texas của Hoa Kỳ, với dân số khá thưa thớt. Tỉnh bang này có sự đa dạng đáng kể về địa hình và khí hậu từ khu vực này sang khu vực khác. Miền nam Quebec nổi bật với hai khu vực địa hình chính: Saint Lawrence Lowland và Appalachian.
Quebec sở hữu trữ lượng nước ngọt lớn nhất toàn cầu, chiếm 12% diện tích lãnh thổ của tỉnh. Dù chỉ có 0,1% dân số thế giới, Quebec nắm giữ 3% lượng nước ngọt tái tạo của toàn cầu. Hơn 4.500 con sông và nửa triệu hồ của tỉnh đổ vào các vùng biển lớn như vịnh Saint Lawrence, Đại Tây Dương, Bắc Băng Dương, vịnh James, vịnh Hudson và Ungava. Hồ chứa Caniapiscau, hình thành từ dự án thủy điện James Bay, là hồ chứa lớn nhất, trong khi hồ Mistassini là hồ tự nhiên lớn nhất của Quebec.
Điểm cao nhất của Quebec là Mont d’Iberville với độ cao 1.652 mét, nằm ở biên giới với Newfoundland and Labrador, thuộc dãy núi Torngat.
Khí hậu của Quebec chủ yếu lạnh và ẩm, chịu ảnh hưởng bởi vĩ độ, biển và độ cao. Theo phân loại khí hậu Köppen, Quebec có ba vùng khí hậu chính. Phía nam và phía tây của tỉnh, nơi có nhiều trung tâm dân cư lớn và nằm phía nam vĩ tuyến 51, có khí hậu lục địa ẩm ướt với bốn mùa rõ rệt: Mùa hè nóng và ẩm, mùa đông rất lạnh và nhiều tuyết. Do ảnh hưởng của các hệ thống bão từ Bắc Mỹ và Đại Tây Dương, lượng mưa trong tỉnh rất lớn, với hầu hết các khu vực nhận được hơn 1.000 mm mưa hàng năm và nhiều khu vực trải qua tuyết rơi hơn 300 cm mỗi mùa đông.
Thông tin thành phố Quebec City
Nhân khẩu học bang Quebec
Tính đến tháng 7 năm 2021, dân số của Quebec đạt 8.575.799 người, chiếm khoảng 22,55% tổng dân số Canada. Quebec cũng đứng đầu cả nước về số lượng trẻ em được nhận nuôi quốc tế.
Là tỉnh bang duy nhất tại Canada có tỷ lệ người theo đạo Công giáo cao nhất, Quebec mang dấu ấn di sản từ thời kỳ thuộc địa khi chỉ những người Công giáo mới được phép định cư ở Tân Pháp. Theo cuộc điều tra dân số năm 2001, khoảng 83,4% dân số Quebec theo đạo Công giáo, trong khi 4,7% là Tin lành.
Tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức của Quebec, khiến tỉnh này trở thành khu vực duy nhất ở Canada có phần lớn dân số sử dụng tiếng Pháp làm ngôn ngữ chính.
Nền kinh tế tại Quebec
Quebec sở hữu một nền kinh tế mạnh mẽ và cởi mở. Vào năm 2019, GDP của tỉnh này đạt khoảng 43.000 USD theo sức mua tương đương, ngang bằng với Nhật Bản, Ý và Tây Ban Nha, mặc dù vẫn thấp hơn mức trung bình của Canada. Quebec đứng thứ 37 trên toàn cầu về quy mô nền kinh tế và thứ 28 về GDP bình quân đầu người.
Tỉnh bang này đóng góp 20,36% vào tổng GDP của Canada. Giống như nhiều nền kinh tế công nghiệp hóa khác, Quebec chủ yếu dựa vào lĩnh vực dịch vụ, mặc dù nền kinh tế tỉnh cũng được hỗ trợ bởi cơ sở hạ tầng phát triển và nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú.
Quebec dẫn đầu trong nhiều ngành công nghiệp quan trọng, bao gồm hàng không vũ trụ, công nghệ thông tin, phần mềm và truyền thông. Tỉnh này sản xuất khoảng 60% của toàn bộ sản lượng ngành hàng không vũ trụ của Canada và là nơi tập trung của nhiều công ty công nghệ cao hàng đầu Bắc Mỹ, với khoảng 7.300 doanh nghiệp và hơn 145.000 lao động.
Ngành khai thác chiếm 6,3% GDP của Quebec, với khoảng 50.000 công nhân làm việc tại 158 công ty trong lĩnh vực này.
Ngành giấy và bột giấy của Quebec tạo ra doanh thu hơn 14 tỷ USD hàng năm, trong khi ngành lâm sản đứng thứ hai về xuất khẩu với giá trị gần 11 tỷ USD. Mặc dù ngành lâm nghiệp đã gặp khó khăn trong những năm gần đây do tranh chấp trong khai thác gỗ, lĩnh vực này vẫn duy trì hơn 68.000 việc làm và đóng góp 3,1% vào GDP của tỉnh.
Ngành nông nghiệp thực phẩm cũng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Quebec, với thịt và sản phẩm từ sữa là hai lĩnh vực chính. Ngành nông nghiệp chiếm 8% GDP của tỉnh, tạo ra 19,2 tỷ USD và 487.000 việc làm trong các lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản, sản xuất thực phẩm, đồ uống, cũng như phân phối thuốc lá và thực phẩm.
Chính trị tại bang Quebec
Quận công đảm nhận vai trò đại diện cho Nữ hoàng Canada và thực hiện các nhiệm vụ hoàng gia tại tỉnh bang. Lãnh đạo chính phủ tỉnh là thống đốc tỉnh bang, người đứng đầu đảng chính trị lớn nhất trong Nghị viện và từ đó chỉ định Hội đồng điều hành tỉnh bang Quebec.
Trước năm 1968, cơ quan lập pháp của Quebec được tổ chức theo hệ thống lưỡng viện.
Quebec tổ chức các đơn vị hành chính theo ba cấp độ: Khu vực, đô thị và địa phương. Trừ các đơn vị hành chính dành cho vùng đất của thổ dân, các phân khu chính của tỉnh bao gồm:
- 17 khu vực (hạt) ở cấp độ khu vực.
- 86 quận và 2 đại đô thị ở cấp độ đô thị.
- 1.117 đô thị địa phương và các nhóm khác ở cấp độ địa phương.
Giáo dục tại Quebec
Hệ thống giáo dục của Quebec có sự khác biệt đáng kể so với các tỉnh bang khác ở Canada. Kể từ khi Canada được thành lập vào thế kỷ 16 cho đến cuộc Cách mạng xã hội vào những năm 1960, Giáo hội Công giáo đã chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý hệ thống giáo dục của tỉnh.
Hiện nay, hệ thống giáo dục của Quebec được điều hành bởi Bộ Giáo dục và Đào tạo Quebec.
Cơ sở hạ tầng bang Quebec
Việc phát triển và duy trì hệ thống giao thông đường bộ ở Canada được Bộ Giao thông Quebec đảm nhận. Các cơ quan khác như Cảnh sát biển Canada và Cục Kiểm soát không lưu nội địa Canada quản lý các dịch vụ liên quan đến vận tải đường biển và hàng không.
Mạng lưới giao thông của Quebec do Tập đoàn Bảo hiểm Ô tô Quebec quản lý, bao gồm khoảng 185.000 km đường cao tốc và đường bộ địa phương, cùng với nhiều hầm vượt núi. Quebec cũng sở hữu gần 12.000 cây cầu, đường hầm và công trình khác, như cầu Quebec, cầu Laviolette và đường hầm Cầu Louis-Hippolyte Lafontaine.
Khu vực sông St. Lawrence có tám cảng nước sâu phục vụ trung chuyển hàng hóa. Năm 2003, có 3.886 tàu chở hàng và 9,7 triệu tấn hàng hóa được vận chuyển qua Quebec trên St. Lawrence Seaway.
Về vận tải đường sắt, Quebec có 6.678 km đường sắt nằm trong mạng lưới rộng lớn của Bắc Mỹ. Mặc dù phần lớn được sử dụng cho vận chuyển hàng hóa qua các công ty như Canadian National và Canadian Pacific, mạng lưới này cũng phục vụ hành khách di chuyển đến các thành phố và tỉnh bang khác thông qua Via Rail Canada và Amtrak.
Mạng lưới hàng không của Quebec gồm 43 sân bay thương mại, cùng với các sân bay và sân bay trực thăng do chính phủ Quebec sở hữu, phục vụ các cộng đồng ở vùng Basse-Côte-Nord và phía bắc.
Quebec có một hệ thống giao thông đa dạng, bao gồm các đường mòn đi bộ, đường trượt tuyết và đường dành cho xe đạp, với Green Road là con đường dài nhất, gần 4.000 km.
Quebec được xem là một cường quốc về năng lượng sạch. Trong 30 năm qua, tỉnh đã trải qua một sự chuyển mình lớn về cân bằng năng lượng. Đến năm 2008, điện là nguồn năng lượng chính ở Quebec (41,6%), theo sau là dầu (38,2%) và khí đốt tự nhiên (10,7%).
Quebec là nhà sản xuất thủy điện lớn thứ tư trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc, Brazil và Hoa Kỳ và gần như hoàn toàn phụ thuộc vào thủy điện (96% vào năm 2008) để đáp ứng nhu cầu điện của mình.
Văn hóa bang Quebec
Quebec là trung tâm của văn hóa tiếng Pháp tại Bắc Mỹ, nổi bật với những quan điểm văn hóa độc đáo và chủ nghĩa dân tộc đặc trưng. Văn hóa của Quebec là sự kết hợp giữa di sản lịch sử, ảnh hưởng của thổ dân, sự đóng góp của người nhập cư và sự tương tác với các cộng đồng nói tiếng Anh ở Bắc Mỹ.
Nhiều tổ chức, cả chính phủ lẫn phi chính phủ, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển văn hóa tại Quebec. Conseil des Arts et des lettres du Québec (CALQ) dưới sự quản lý của Bộ Văn hóa và Truyền thông Quebec, là một trong những tổ chức chính hỗ trợ sự sáng tạo và đổi mới. CALQ cũng tổ chức các triển lãm quốc tế và thúc đẩy các hoạt động văn hóa trên toàn tỉnh.
Société de développement des entreprises culturelles (SODEC) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và hỗ trợ tài chính cho các cá nhân hoạt động trong lĩnh vực văn hóa. Giải thưởng Prix du Québec do chính phủ trao tặng, vinh danh những cá nhân xuất sắc với những thành tựu đáng chú ý trong các lĩnh vực văn hóa.
Nền văn hóa Quebec đã chứng kiến sự phát triển của nhiều điệu nhảy truyền thống như jig, quadrille, reel và line từ thời kỳ thuộc địa. Các nhạc cụ phổ biến trong văn hóa Quebec bao gồm fiddle, thìa gỗ, đàn jaw harp và accordion. Một đặc trưng nổi bật của âm nhạc truyền thống Quebec là podorythmie, kỹ thuật tạo nhịp bằng chân. Âm nhạc truyền thống của Quebec hiện nay được biểu diễn bởi nhiều nhóm nhạc hiện đại, thường xuất hiện trong các sự kiện như lễ Giáng sinh, đêm giao thừa, ngày lễ Quebec và các lễ hội địa phương khác.
Quebec không chỉ là một tỉnh bang quan trọng trong cấu trúc liên bang của Canada mà còn là một biểu tượng của nền văn hóa tiếng Pháp ở Bắc Mỹ. Từ lịch sử thuộc địa và sự phát triển nền kinh tế đến hệ thống giáo dục và giao thông, Quebec thể hiện sự đa dạng và phong phú trong mọi khía cạnh. Hãy xem thêm những thông tin thú vị về những tỉnh bang ở Canada khác tại website của CVT nhé.
