Ontario là một tỉnh bang quan trọng của Canada, nổi bật với nền văn hóa đa dạng, hệ thống giao thông phát triển và nền kinh tế mạnh mẽ. Tỉnh này bao gồm ba vùng địa lý chính với đặc điểm nổi bật và có ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh tế và xã hội. Ontario cung cấp nhiều thông tin thú vị về sự phát triển và bản sắc của mình.
Nguồn gốc tên gọi
Tỉnh bang Ontario được đặt tên theo hồ Ontario, một tên gọi có nguồn gốc từ tiếng Iroquois: Skanadario, nghĩa là “Dòng nước đẹp”, hoặc Ontari: io, nghĩa là “Chiếc hồ vĩ đại”.
Lịch sử bang Ontario
Trước khi người châu Âu đến, Ontario là nơi sinh sống của các dân tộc Algonquian (Ojibwe, Cree và Algonquin) ở phía Bắc và phía Tây, còn người Iroquois và Wyandot (Huron) chủ yếu sống ở phía Nam và phía Đông. Trong thế kỷ 17, các cuộc chiến tranh Beaver nổ ra giữa người Algonquian và Huron chống lại người Iroquois.
Năm 1615, Samuel de Champlain đến hồ Huron, các nhà truyền giáo Pháp bắt đầu xây dựng dọc theo các hồ lớn. Sự phát triển của người Pháp tại khu vực này bị cản trở bởi các cuộc chiến với người Iroquois, đồng minh của người Anh. Từ năm 1634 đến năm 1640, các dịch bệnh như sởi và đậu mùa từ châu Âu đã tàn phá người Huron. Đến năm 1700, người Iroquois rời khỏi Ontario, nhường chỗ cho Mississaugas.
Sau khi Ontario trở thành một tỉnh của Liên bang tự trị, tỉnh này đã khẳng định quyền lực kinh tế và lập pháp của mình. Năm 1872, luật sư Oliver Mowat trở thành thống đốc Ontario và giữ chức vụ này cho đến năm 1896. Ông đấu tranh vì quyền lợi của tỉnh, làm suy yếu quyền lực của chính phủ liên bang trong các vấn đề tỉnh, thường thông qua các cuộc tranh luận với Ủy ban Tư pháp của Hội đồng tư hữu. Cuộc tranh luận của ông đã dẫn đến việc phân quyền nhiều hơn cho các tỉnh.
Phong trào dân tộc chủ nghĩa ở Quebec, đặc biệt sau cuộc bầu cử Parti Québécois năm 1976, khiến nhiều doanh nghiệp và người nói tiếng Anh rời Quebec đến Ontario. Và rồi thành phố Toronto đã vượt qua Montreal để trở thành trung tâm kinh tế của Canada và là thành phố lớn nhất hiện nay. Điều kiện kinh tế suy thoái ở các vùng duyên hải cũng dẫn đến làn sóng di cư vào Ontario vào cuối thế kỷ 20.
Vị trí địa lý bang Ontario
Tỉnh Ontario bao gồm ba vùng địa lý chính:
- Khu bảo vệ người Canada (Canadian Shield): Khu vực này nằm ở Tây Bắc và trung tâm Ontario, chiếm hơn một nửa diện tích đất của tỉnh. Mặc dù không thích hợp cho nông nghiệp, Canadian Shield rất giàu khoáng sản và một phần thuộc khu rừng miền Trung và miền Tây với nhiều hồ và sông. Vùng bắc Ontario được chia thành hai tiểu vùng: Đông Bắc Ontario và Tây Bắc Ontario.
- Vùng đất thấp vịnh Hudson: Nằm ở phía cực Bắc và Đông Bắc, khu vực này chủ yếu là đầm lầy và rừng thưa thớt.
- Miền nam Ontario: Được chia thành bốn khu vực: Trung tâm Ontario (dù không phải là trung tâm địa lý của tỉnh), đông Ontario, Golden Horseshoe và tây nam Ontario.
Ontario không phải là nơi có địa hình đồi núi nhưng lại có nhiều vùng đất cao, đặc biệt là trong vùng Canadian Shield. Điểm cao nhất là Ishpatina Ridge ở đông bắc Ontario, với độ cao 693 m so với mực nước biển.
Vùng rừng Carolinian bao phủ phần lớn phía Tây Nam của tỉnh. Một đặc điểm địa lý nổi tiếng là thác Niagara và kênh Saint Lawrence nối Ngũ Đại Hồ với Đại Tây Dương.
Khí hậu của Ontario thay đổi theo mùa và địa điểm, chịu ảnh hưởng của ba luồng không khí chính: Lạnh và khô từ luồng không khí Bắc cực ở phía Bắc, không khí từ Thái Bình Dương qua vùng Prairies và đồng bằng Bắc Mỹ, thứ ba là không khí ấm, ẩm từ vịnh Mexico và Đại Tây Dương.
Nhân khẩu học bang Ontario
Vào tháng 3/2020, dân số của Ontario khoảng 14.733.900 người, với tốc độ tăng dân số khoảng 2,9% mỗi năm và mật độ dân số khoảng 15,5 người/km².
Phần lớn cư dân sống tại Ontario có nguồn gốc Anh hoặc từ các quốc gia châu Âu khác như Ireland, Scotland và Ý. Mặc dù chỉ khoảng 5% dân số có nguồn gốc Pháp, tỷ lệ người nói tiếng Pháp tại tỉnh này là khoảng 11%.
Về tôn giáo, giáo phái lớn nhất tại Ontario là Công giáo La Mã, chiếm hơn 30% dân số. Người theo đạo Tin Lành chiếm khoảng 20%, trong khi 23% dân số cho biết họ không theo tôn giáo nào.
Nền kinh tế tại Ontario
Ontario là tỉnh dẫn đầu trong sản xuất của Canada, chiếm 52% tổng sản lượng hàng hóa sản xuất toàn quốc vào năm 2004. Đối tác thương mại lớn nhất của Ontario là bang Michigan của Mỹ. Tỉnh này cũng là trung tâm tài chính hàng đầu của Canada, nổi bật về khả năng thanh khoản và năng lực sản xuất.
Hệ thống sông ngòi phong phú ở Ontario góp phần quan trọng vào sản xuất thủy điện, chiếm tỷ lệ lớn trong ngành năng lượng. Năm 2009, Ontario Power Generation đã cung cấp 70% điện năng cho tỉnh, trong đó 51% là từ năng lượng hạt nhân, 39% từ thủy điện và 10% từ nhiên liệu hóa thạch. Dự kiến đến năm 2025, năng lượng hạt nhân sẽ cung cấp 42% điện năng cho tỉnh, trong khi sản lượng điện từ nhiên liệu hóa thạch sẽ giảm dần.
Sự dồi dào về tài nguyên thiên nhiên và khả năng kết nối giao thông tuyệt vời đã giúp Ontario dễ dàng tiếp cận khu vực trung tâm Hoa Kỳ, vùng nội địa Great Lakes, và vùng Đại Tây Dương thông qua cả đường bộ và đường thủy. Các sản phẩm chính của tỉnh bao gồm xe hơi, sắt, thép, thực phẩm, thiết bị điện, máy móc, hóa chất, và giấy.
Toronto, thủ phủ của Ontario là trung tâm tài chính và ngân hàng của Canada. Các thành phố lân cận như Hamilton, Mississauga và London là các trung tâm phân phối sản phẩm, công nghệ thông tin và nhiều ngành sản xuất khác nhau.
Năm 2014, đoạn cao tốc 401 giữa thành phố Toronto và Waterloo đã trở thành hành lang đổi mới lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Thung lũng Silicon ở California, thu hút gần 280.000 nhân viên công nghệ từ khắp nơi trên thế giới và đóng góp 60% doanh thu cho ngành công nghệ cao của Canada.
Mặc dù ngành công nghiệp chiếm ưu thế, nông nghiệp vẫn là một phần quan trọng của nền kinh tế Ontario, với phần lớn diện tích đất ở miền nam tỉnh được sử dụng cho nông nghiệp.
Du lịch cũng đóng góp lớn vào nền kinh tế Ontario, đạt đỉnh điểm trong những tháng hè nhờ vào sự phong phú của các hoạt động giải trí. Vào các thời điểm khác trong năm, các hoạt động như săn bắn, trượt tuyết và đi xe trượt tuyết vào mùa đông rất phổ biến. Các thành phố biên giới với các sòng bạc lớn như Windsor, Cornwall, Sarnia và Niagara Falls cũng thu hút hàng triệu du khách quốc tế và từ Mỹ.
Chính trị tại bang Ontario
Đạo Luật Bắc Mỹ thuộc Anh năm 1867 quy định Ontario có một cơ quan lập pháp gồm Quận công và Chính phủ, được gọi là Hội đồng lập pháp tỉnh bang Ontario. Hội đồng này bao gồm 107 ghế đại diện cho các khu vực bầu cử trong toàn tỉnh. Tòa nhà lập pháp tại Queen’s Park là nơi làm việc của chính phủ.
Theo hệ thống Westminster, lãnh đạo đảng giành được nhiều phiếu bầu nhất trong hội đồng được gọi là Thống đốc bang và giữ vai trò Chủ tịch Hội đồng. Thống đốc bang chọn các người đứng đầu các sở ngành.
Ontario đã phát triển hệ thống pháp luật từ thời Thượng Canada, với các chức danh cũ như Luật sư trưởng, Tổng chưởng lý và Tổng luật sư vẫn còn được sử dụng. Cả hai đều chịu trách nhiệm về lập pháp: Tổng chưởng lý soạn thảo luật và chịu trách nhiệm về truy tố hình sự và quản lý công lý, trong khi Tổng luật sư chịu trách nhiệm thực thi pháp luật và quản lý các dịch vụ cảnh sát của tỉnh.
Giáo dục tại Ontario
Giáo dục đại học ở Ontario bao gồm đào tạo Đại học và đào tạo nghề, do Bộ Giáo dục quy định. Các trường Đại học chịu trách nhiệm về giáo dục đại học, trong khi các trường cao đẳng tư nhân phụ trách đào tạo nghề, ứng dụng và công nghệ.
Hệ thống giáo dục công lập của tỉnh bao gồm 22 trường đại học công lập, 24 trường cao đẳng công lập, ba viện công nghệ – học tập nâng cao, 17 trường đại học tôn giáo được tài trợ bởi các cá nhân và doanh nghiệp và hơn 500 trường cao đẳng nghề tư nhân. Hiến pháp Canada trao quyền và trách nhiệm về giáo dục đại học cho mỗi tỉnh bang, do đó không có bộ giáo dục đại học liên bang.
Hiến pháp liên bang của Canada phân chia quyền hạn, trách nhiệm giữa chính quyền tỉnh bang Ontario và chính quyền liên bang Canada để cung cấp giáo dục đại học cho sinh viên. Mỗi hệ thống giáo dục đại học đặt mục tiêu cải thiện sự tham gia, tiếp cận và tính lưu động cho sinh viên.
Cơ sở hạ tầng bang Ontario
Đường cao tốc 400 tạo thành mạng lưới giao thông chính ở phía nam Ontario, kết nối với nhiều cửa khẩu biên giới Hoa Kỳ, bao gồm đường hầm Detroit-Windsor, cầu Ambassador và cầu Blue Water (qua quốc lộ 402). Một số đường cao tốc chính dọc theo tuyến phía nam là quốc lộ 401, quốc lộ 417 và quốc lộ 400, cùng với các đường cao tốc và đường nội bộ khác kết nối với phần còn lại của tỉnh.
Kênh giao thông thủy Saint Lawrence mở rộng trên hầu hết các phần phía nam của tỉnh và kết nối với Đại Tây Dương, đóng vai trò là tuyến vận chuyển đường thủy chính. Trong quá khứ, hồ Great Lakes và sông Saint Lawrence cũng là tuyến vận tải hành khách quan trọng, nhưng trong nửa thế kỷ qua, lưu lượng hành khách đã giảm.
Các sân bay quan trọng trong tỉnh bao gồm sân bay quốc tế Toronto Pearson, sân bay bận rộn nhất Canada, với hơn 41 triệu hành khách vào năm 2015. Sân bay Quốc tế Ottawa Macdonald-Cartier là sân bay lớn thứ hai của Ontario. Toronto Pearson và Ottawa Macdonald-Cartier tạo thành hai trong ba điểm quan trọng trong mạng lưới hàng không của Canada, cùng với sân bay quốc tế Montréal-Pierre Elliott Trudeau.
Các thành phố và khu định cư cô lập ở phía Bắc bang Ontario phụ thuộc hoàn toàn vào dịch vụ vận chuyển hàng không, bao gồm cả dịch vụ cứu thương (MEDIVAC). Khu vực này phần lớn không thể tiếp cận bằng đường bộ hoặc đường sắt.
Văn hóa bang Ontario
Nền văn hóa của Ontario khá đa dạng do có nhiều nguồn gốc người nhập cư. Văn hóa Ontario phổ biến bao gồm văn hóa thổ dân, văn hóa dân tộc Anh quốc. Họ đã mang văn hóa bản sắc dân tộc đến Ontario và trở nên phổ biến tại nơi này.
Ontario, với sự đa dạng về văn hóa, hệ thống giao thông hiện đại và nền kinh tế phát triển, đóng vai trò quan trọng trong bức tranh tổng thể của Canada. Từ các điểm du lịch hấp dẫn đến các hoạt động thể thao đặc sắc, tỉnh bang này không chỉ là trung tâm kinh tế mà còn là nơi hội tụ của nhiều yếu tố văn hóa và xã hội. Việc hiểu rõ thông tin về Ontario giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về một trong những tỉnh bang hàng đầu của Canada.
